Epigenen
Ik heb er al even aandacht aan gegeven; epigenen! Ontzettend boeiend vind ik dat. Het is namelijk zo dat je dus je genen wel door kunt geven, maar hoe die genen zich uitten; daar heb je zelf invloed op!
Hoe fijn! En ook niet fijn; want je kunt niet meer schuilen onder het mom van; Zo ben ik nou eenmaal… En als je die vaak hebt gehoord van een partner of vriend(in); kun je die nu lekker onderuit trekken 😉
Maar goed; dan moet je natuurlijk wel het verhaal goed vertellen en daarom zal ik proberen het met Jip en Janneke taal hier neer te zetten.
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat we genen doorgeven, maar ook dat het helen van je trauma impact heeft op de genen die je hebt.
Dat komt omdat de genen door worden gegeven, maar die genen hebben allemaal ook nog eens keuze uit verschillende expressies, ofwel; hoe ze zich gedragen.
Hoe ze zich uitten wordt beïnvloed door je omgeving, door wat je meemaakt.
Het is echter wel zo dat als je ouders of je voorouders veel stress hebben ervaren, je genen veranderen en die genen wel met die verandering worden doorgegeven. Hoe deze genetische erfenis vervolgens weer kan worden omgedraaid of uitgezet of verandert; is weer de hele hamvraag!
hoe het werkt
Hoe werkt dit nou?
Op het moment dat jouw oma 5 maanden zwanger is van je moeder, heeft jouw moeder al de (voorloper van) eicellen waaruit jij weer wordt geboren.
Laat dat maar even op je inwerken.
Dus op het moment dat jouw oma zwanger was van je moeder is het al belangrijk hoe zij zich voelde, omdat je moeder stress in de baarmoeder al kon voelen en nog belangrijker; haar genen werden beïnvloed door deze stress. Dit geldt voor alle gevoelens zoals angst, woede, liefde en hoop. Deze gevoelens worden via de placenta overgedragen aan de baby/foetus door middel van hormonen. Bij stress vernauwen bloedvaten zich, wat zorgt voor een voorbereiding op de vecht/vlucht reactie. Hierdoor leert de uitwerking van je DNA al zich voorbereiden op stress. Je kunt in je latere leeftijd reactief op stress worden.
Ook je vader heeft invloed op de uitwerking van je genen. Zijn zaadcellen bevatten ook al informatie, ondanks dat hij wel zijn zaadcellen blijft vernieuwen. Daarnaast heeft ieder nieuw trauma daarmee ook veel invloed op de nieuwste zaadcellen…. Volg je het nog?
Celbiologie
Vanuit de celbiologie weten we inmiddels dat gedachtes, negatief en positief, invloed hebben om de uitwerking van onze genen. 98% van onze DNA is niet-docerend DNA, dat wil zeggen dat deze DNA niet bepaald hoe jij eruit ziet. Maar 2% van het DNA is coderend en dus bepalend welke kleur haar, ogen, huid je hebt. De andere 98% zorgt voor je gedrag, je emoties en je persoonlijke kenmerken.
Omgevingssignalen kunnen het gedrag en de fysiologie van je DNA cellen via de celmembraan beïnvloeden. Het DNA gen kan daarmee worden aangezet of uitgezet. Denk daarbij ook aan omgevingsstress, giftige stoffen en stressvolle emoties.
Stel je oma heeft de holocaust overleefd of je moeder heeft 9/11 overleefd, dan is de kans groot dat ze PTSS heeft opgelopen. Door de stress veranderde de cortisol gehalte in haar bloed. De kans is dan net zo groot dat jij ook PTSS hebt en een veranderde cortisol waarde, omdat je dit via je genen door hebt gekregen. Het doorgeven van de uitwerking van deze genen gaat ongeveer 2/3 generaties door. Daarna lijkt het erop dat de uitwerking veranderd.
Het kan goed zijn dat jij je grootouders niet hebt gekend, maar toch hetzelfde ervaart als zij hebben ervaren. Dit komt door de uitwerking van je DNA. Welke uitwerking staat er bij jou aan?
RNA moleculen
Voorheen werd aangenomen dat deze erfenis vanzelf per generatie minder werd zonder dat daar wat voor gedaan zou worden, maar dat blijkt niet helemaal het geval. Het blijkt nu dat er een heel actief proces aan te pas komt. Hoe dit werkt wordt een heel ingewikkeld verhaal over RNA moleculen, maar de korte versie is als volgt:
In Israël hebben ze onderzoek gedaan op wormen. (Ja ik heb het ook niet bedacht!)
RNA moleculen zorgen voor de expressie van je genen en kunnen ervoor zorgen dat jij beter bestand bent tegen stress dan je (voor)ouders waren, door dezelfde expressie van genen aan te zetten, zodat jij alvast weet hoe je moet reageren. (Dit gebeurt natuurlijk onbewust).
Bij wormen bleek dat specifieke genen (MOTEK; Modified Transgenerational Epigenetic Kinetics) invloed hebben op de RNA moleculen. Ze praten als het ware met elkaar.
De RNA moleculen kunnen ‘aan’ of ‘uit’ worden gezet. Er is een soort interactie tussen de RNA moleculen en de MOTEK genen die de ‘aan’ en ‘uit’ knop besturen. Deze interactie bepaalt of het epigenetische geheugen doorgaat naar jou als nageslacht of niet, en hoelang elke expressie zal duren.
Er is dus een soort van overleg; ‘wat denk jij gaan we dit nieuwe mens die erfelijke expressie geven of zetten we die knop even uit?’ ‘Nou gezien dit en dat stel ik voor we houden die knop aan’ ;-))
Dus in het ultiem kort;
je genen staan misschien vast,
maar hoe zij zich uitten niet!
Aanpassen
Hoe zet je nou die genen aan en uit?
Is het überhaupt mogelijk om daar invloed op uit te oefenen?
Tot op zekere hoogte heb je met je denkkracht echt invloed op het aan en uitzetten van deze genen. Op dagelijks niveau zetten we ze ook aan en uit. Door simpele oefeningen kun je hier al invloed op hebben. Denk bijvoorbeeld aan een deadline die je die dag moet halen of een binnengekomen mailtje die stress veroorzaakt. In de avond kun je dan ontstressen door bijvoorbeeld yoga te gaan doen of door ademhalingsoefeningen. Denk ook aan mediteren en affirmaties.
Op een ander niveau kun je bewuster omgaan met alle reacties in je lijf en in je hoofd. Door jezelf nog beter te kennen, kun je sneller reageren op gevoelens, ideeën, reacties, stemmen in je hoofd. Dit kun je leren hier op traumalichaam. Middels somatische oefeningen om in het hier en nu te komen, om je zenuwstelsel tot rust te laten komen en door middel van oefeningen om jezelf op een dieper niveau te leren kennen a je meer grip krijgen op het aan en uitzetten van epigenen op dagelijks niveau. Toegankelijk en haalbaar!
Familie Systeem
Familie opstellingen
Wat ook heel helend kan zijn, is een familie opstelling doen. Daarmee krijg je heel snel inzicht in je familiesysteem. Wat heb je daar dan aan? Je kunt in ieder geval jouw gedrag in perspectief plaatsen. Waar komen je emoties vandaan die je maar slecht kunt plaatsen? Misschien wel van onverwerkt trauma bij je oma. Wie weet!
In ieder geval geeft het je veel inzicht en dat alleen al kan verlichting geven.
Een familie systeem geeft inzicht en hopelijk ook verlichting. Om je nog verder op weg te helpen is er ook nog het innerlijke familie systeem. Ik zie dit als een manier om jezelf te helen. Om beter in je vel te gaan zitten en om meer van jezelf te gaan houden.