Familiesysteem
Familiesystemen, familie opstellingen, systemisch werk. Misschien zeggen deze termen je wat, misschien zegt het je nog helemaal niets!
Ik ga proberen in Jip en Janneke taal uit te leggen wat dit inhoudt en wat je er aan kunt hebben!
Een familiesysteem is eigenlijk het gezin waar je toebehoort. Daarnaast horen daar ook je ooms, tantes, neven, nichten, opa’s, oma’s bij. Je bloedverwanten! Het gaat bij een familiesysteem dus echt om je biologische familie. Vergeet daarbij ook niet familieleden die overleden zijn, ook miskramen, maar ook iedereen die plaats heeft gemaakt voor iemand anders. Denk daarbij aan vroegere partners en geliefden van ouders en/of grootouders. Iedereen doet er toe in je familiesysteem. Het is een systeem waarin iedereen zijn/haar eigen plek heeft en onlosmakelijk met de ander verbonden is.
Er zijn vijf thema’s die belangrijk zijn om evenwicht te bewaren binnen een familiesysteem.
Dat zijn:
- Het recht om lid te zijn van de familie in ere houden.
- Het systeem compleet houden.
- De rangorde naar de tijd bewaken.
- De rangorde van verschillende systemen respecteren.
- De beperkingen van de tijd accepteren.
Als een familiesysteem niet in evenwicht is dan kunnen er globaal drie redenen voor zijn. Voor alle drie geldt dat je niet op je plek staat en vaak staan er andere familieleden ook niet op hun plek.
- Je hebt oneigenlijke verantwoordelijkheid overgenomen.
- Je (ver)oordeelt en bent uit verbinding gegaan.
- Je bent onbewust geïdentificeerd met iemand anders.
Familie in evenwicht
Het recht om lid te zijn van de familie en deze in ere houden
Leden van een familie kunnen invloed hebben op andere leden van de familie, dat geldt ook voor overleden leden. Het maakt niet zo zeer uit of het lid leeft of niet, het gaat om de invloed van dit lid op de familie.
Iemand die iets verkeerd gedaan heeft, kan zijn/haar plek worden ontzegt binnen een familie. Dit kan ook gelden voor een miskraam. Je kunt dit lid wel buitensluiten, dat wil niet zeggen dat het geen recht op een plek heeft!
Het systeem compleet houden
Het systeem compleet houden staat in het verlengde van ‘Het recht om lid te zijn van de familie en deze in ere houden’. Compleet houd je het systeem door iedereen in ere en gerespecteerd te houden.
De rangorde binnen een systeem beschermen
De natuurwetten met betrekking tot tijd gelden ook voor het familiesysteem. In die zin dat ouders voorrang op kinderen hebben en de kinderen in volgorde van geboorte hun plek hebben. Als er twee families worden samengevoegd, dan heeft de liefde voor de kinderen voorrang op de liefde van het nieuwe stel. Dat komt omdat de relatie met de kinderen er langer is, dan de nieuwe relatie van de partners.
De rangorde van verschillende systemen respecteren
Zodra er een nieuw gezin gesticht wordt, dan krijgt dit gezin voorrang op de ouderlijke gezinnen van de verse ouders. Hun eigen gestichte familie heeft nu voorrang.
Dit wordt overigens pas ingewikkeld als er een buitenechtelijk kind geboren wordt. Binnen dit gezin of buiten dit gezin. Het beste voor het familiesysteem is dan dat de biologische vader zich bij het gezin voegt waar zijn laatste kind geboren is. Niet wenselijk natuurlijk voor het bestaande gezin, maar dat is een ander verhaal….
De beperkingen van tijd accepteren
We hebben de neiging om in het verleden te blijven leven. Zeker als je als kind trauma’s hebt opgelopen. Deze gebeurtenissen hebben vaak tot diep in ons volwassen leven invloed op ons. Het is echter fijn voor het familiesysteem om ook los te leren laten. Zoals het lostrekken van verstrikkingen. Pijnlijke gebeurtenissen binnen families kunnen de familie in zijn greep houden en ongewenste invloed uitoefenen. De kunst is om dit los te leren laten. Het kan onze vrijheid belemmeren, zoals ook controle proberen te houden over de toekomst dat kan. Je kunt leren om los te laten. Hoe? Lees dan hier even verder >
Familie uit evenwicht
Het kan zijn dat je niet op je plek staat binnen jouw familiesysteem. Hoe je dat weet? Vaak loopt je leven dan niet zoals je wilt. Je hebt het idee dat je niet je eigen leven leidt. Pas als je vastloopt, op wat voor manier dan ook, of ziek wordt, dan is er reden om eens echt verder te kijken. Dan hebben we toch al pijn en verdriet en is er meer wilskracht om andere pijnen aan te kijken. Toch? Ik denk dat veel van ons zich daar wel in herkennen. Graven in het verleden is spannend en eng en misschien wel helemaal niet leuk! Je bent gek als je er aan begint 😉
Wat kan er allemaal aan de hand zijn als een familiesysteem uit evenwicht is?
Onbewuste identificatie
Verstrikking of onbewuste identificatie betekent dat je onbewust iemand anders binnen je familiesysteem vertegenwoordigd. Je probeert die plek in te nemen. Vaak mag deze persoon er niet bij horen of wordt zijn/haar plek niet erkend.
Oneigenlijke verantwoordelijkheid
Je zorgt voor iemand je vader, moeder, opa of oma. Meestal neem je onbewust de verantwoordelijkheid voor iets dat niet jouw verantwoordelijkheid is.
Uit verbinding gaan
Het kan ook voorkomen dat je een oordeel hebt over iemand in je familie. Je (ver)oordeelt die persoon en weigert aan te nemen wat er is.
Familiesystemen in jezelf
Na jarenlang gezinstherapeut, psychotherapeut en psycholoog te zijn geweest, kwam Richard Schwartz erachter dat er ook een soortgelijke dynamieken afspelen in onze hoofden.
Sommige therapeuten hebben het dan ook over de stem die je vader is of de kritische stem die eigenlijk de stem van je moeder vertegenwoordigd. Waarschijnlijk klopt dit niet helemaal, omdat innerlijke dialogen al vanaf je geboorte aanwezig blijken te zijn.
Waar het om gaat is dat we allemaal innerlijke dialogen hebben, waarvan sommige stemmen duidelijker aanwezig zijn dan andere stemmen en het innerlijke debat vaak winnen. Welke innerlijke stem heb jij, die vaak wint? Welke stem ben je liever kwijt dan rijk?
