Complex PTSS
Complex PTSS, ofwel C-PTSS. Het is maar hoe je het wilt noemen, duidelijk te zien aan de naam is dat het niet makkelijk is. Complex dus. PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom) is al ingewikkeld, laat staan als het een complexe variant wordt.
Hoe wordt PTSS complex?
Hoe weet je of je C-PTSS hebt?
Hoe kun je het krijgen?
Definitie
C-PTSS lijkt op PTSS; Post Traumatisch Stress Syndroom, maar het is zeker niet hetzelfde.
Het verschil is dat Complex PTSS begint in de jeugd, terwijl dat bij PTSS niet zo hoeft te zijn. Denk daarbij aan een soldaat die in de oorlog heeft gevochten.
C-PTSS is dus een verlengde of een verdieping op PTSS, waarbij langdurige blootstelling aan emotioneel uitdagende gebeurtenissen, zoals genegeerd worden of hard geslagen worden, die langdurig aanhouden en/of repetitief (het is niet eenmalig) zijn.
Het is daarbij niet mogelijk om uit deze situatie te ontsnappen.
Zoals dat bij kinderen eigenlijk altijd het geval is.
Criteria
Let op: Complex PTSS is geen officiële diagnose en komt dus ook niet in de DSM V voor.
Naast de traditionele 3 symptomen van (‘normale’) PTSS (opnieuw ervaren, vermijden/verdoven en hyper opwinding ) ervaren mensen met C-PTSS de volgende 5 symptomen:
1. Problemen met emotie regulatie (bijv. impulsiviteit, zelfdestructief gedrag)
2. Verstoringen in het hebben van gezonde relaties (met zichzelf, anderen en de wereld)
3. Veranderingen in aandacht of bewustzijn (inclusief dissociatie)
4. Somatische klachten (bijvoorbeeld chronische pijn)
5. Negatieve overtuigingen
Een belangrijk onderzoek dat voorop liep bij de ontwikkeling van Complex PTSS diagnose (die dus nog niet officieel is!) is de ACE studie.
De ACE studie (Adverse Childhood Experience) is ontwikkelt door meneer Fellitti en evalueert de gezondheids- en sociale effecten van Adverse Childhood Experiences, ofwel ‘nadelige ervaringen uit de kindertijd’.
Zoals hierboven al is gezegd; bij Complex PTSS speelt de kindertijd een essentiële rol. Dat geldt niet voor PTSS, omdat een eenmalig incident op latere leeftijd ook PTSS klachten kan veroorzaken. Denk daarbij aan een auto ongeluk, iemand die dichtbij jou staat die overlijdt, een ernstige ziekte of een natuurramp.
De complexiteit
De complexiteit van Complex PTSS is misschien wel de reden dat het nog niet is opgenomen in de DSM. Waar ligt precies de grens? Het gaat namelijk om persoonlijke beleving. Alle gebeurtenissen die mogelijk traumatisch zijn, worden op een andere manier beleefd per persoon. Dat is afhankelijk van hoe die persoon zich heeft ontwikkeld vanaf de geboorte. Een ieder van ons reageert dus anders. Zijn we goed gehecht, dan wordt een mogelijke traumatische gebeurtenis niet perse een trauma. Hoe worden we opgevangen? Wat zijn onze ervaringen in het leven? Wat zit er al in onze genen verweven?
Het gaat er dus om dat de mogelijk traumatische gebeurtenis ons overweldigd en we niet de mogelijkheid en middelen hebben om daar mee te gaan.
Wanneer we de gebeurtenis niet goed kunnen verwerken, kan deze traumatisch worden en zorgen voor PTSS klachten. Bij Complex PTSS speelt de gebeurtenis zich af in je jeugd (0 – ongeveer 18 jaar). Het hoeft geen eenmalige gebeurtenis te zijn, het kan net zo goed een langdurige herhaling van bijvoorbeeld mishandeling zijn.
Developmental Trauma Disorder (DTD)
Een andere variant in Complex Trauma, dat nog niet is DSM staat, is Developmental Trauma Disorder (DTD). Ook voor deze vorm van ontwikkelingstrauma ligt de basis in de kindertijd. De focus ligt vooral op de onveilige hechting, de onveilige thuissituatie, emotionele mishandeling en niet direct op seksueel misbruik of fysiek geweld thuis.