Vicarious trauma
Ofwel; Plaatsvervangend trauma.
Iedereen die in de de geestelijke gezondheidszorg werkt kan te maken krijgen met ‘plaatsvervangend trauma’. Het aanhoren van de de trauma’s die anderen hebben opgelopen en daarmee aan de slag gaan, kan grote impact hebben op de behandelaar zelf. Dit kan zoveel invloed hebben, dat jij als behandelaar zelf een burn-out krijgt.
Definitie
De empathische betrokkenheid van de therapeut die nodig is voor een goede relaties tussen therapeuten en cliënten, kan persoonlijke gevolgen hebben voor de therapeut, een proces dat plaatsvervangende traumatisering (Vicarious trauma) wordt genoemd.
Impact op jou als behandelaar
De impact die het werken met mensen met een trauma op jou als behandelaar kan hebben is divers.
Heftige verhalen aanhoren gaat niet in je koude kleren zitten. Het kan gepaard gaan met gevoelens van stress. En die stress moet ook uit jouw lichaam.
Veelal is stress dus de eerste reactie. Deze stress kan zover oplopen dat je als behandelaar zelf een burn-out krijgt of last van emotionele uitputting op een andere manier.
Een andere risico die je als behandelaar hebt is dat je geen energie genoeg meer hebt om compassie te hebben met de mensen die je behandelt, laat staan met de mensen die je liefhebt. Bijvoorbeeld je gezin die thuis op je wacht.
De overtuigingen die je hebt over jezelf kunnen ook gaan wankelen. Je kunt gaan twijfelen over je identiteit, over je overtuigingen over jezelf, over hoe jij de wereld ziet of over het gevoel dat je hebt omtrent controle en veiligheid binnen de behandeling.
Als je als behandelaar zelf een trauma hebt, dan ben je nog gevoeliger voor de impact die je werk op je heeft. Dat maakt dat het zorgen voor jezelf nog belangrijker is!
Self-care
Het is voor een behandelaar dus erg belangrijk om stress die je opbouwt gedurende dag, ook weer los te kunnen laten.
Naast dat het belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen, te weten waar je triggers liggen, is een self-care toolbox een goed idee. Maar wat houdt dat in?
In een self-care toolbox horen een aantal basiselementen die je invult met dat wat jou gelukkig maakt, maar ook met tools om je te laten ontspannen, stress los te laten en je energie weer aan te vullen.
- down regulation
- up regulation
- attunement to self
- connection to others
In de toolbox is het goed om diverse tools voor diverse momenten te hebben. Denk daar bij aan tools vlak voordat je aan het werk gaat, voordat je een nieuwe behandeling start. Daarnaast is het handig om tools te hebben die je in kunt zetten als je tijdens een behandeling getriggert wordt, maar ook na de behandeling mag je tools hebben. Hoe zorg je er dan voor dat je ontlaad, ontstresst en weer oplaad?
Niet alleen een toolbox voor tijdens het werk, maar ook voor je privé leven.
Een aantal tips die Jana Presley geeft:
- Zorg voor rust en mindful oefeningen
- Leer van je lichaam te houden en er naar te luisteren
- Ontwikkel rituelen
- Zorg ervoor dat je grenzen stelt en je aan je eigen grenzen houdt
- Zoek mensen om je heen die je steunen, er voor je zijn, je lief hebben; zoek mensen die er voor je zijn.
Tijdens je werk-tools
Tijdens je werk kun je een manie inbouwen die ervoor zorgt dat je in je professionele rol blijft. Dat is de Pause – Presence – Proceed manier.
Pause:
Stop even, adem diep in en uit en neem waar wat er met je gebeurt.
Presence:
Erken wat er is en wat er op dat moment met jou gebeurt. Wat zijn je gevoelens, ideeën, gedachtes, lichamelijke reacties, emoties, etc. Blijf daarbij en accepteer dat dit er is. Laat het aanwezig zijn zonder erop te reageren.
Proceed:
Probeer vanuit rust te praten en reageer vanuit je professie. Kijk met compassie naar wat er op dat moment aanwezig is.
Een aantal belangrijke overkoepelende tips om goed te kunnen blijven functioneren zijn:
- Zoek andere professionals op
- Blijf samen meedoen aan intervisies en supervisies
- Ontwikkel een goede werk-drive balans (Ja het is nogal een inkopper, maar toch een belangrijke om continue te waarborgen)
- Houd je eigen doelen in de gaten