De term 'Trauma'
Er is inmiddels al wel wat te doen om de term ‘Trauma’. Alles lijkt tegenwoordig trauma te zijn en is dit terecht? Is de term opgerekt? Is het spectrum verbreed? Zijn mensen gevoeliger geworden? Is de definitie veranderd of moet er een nieuwe definitie komen?
Trauma wordt soms ook ‘oud zeer’ genoemd, maar is al het trauma dan niet ‘oud zeer’? Trauma ontstaat namelijk niet in de toekomst, maar door een gebeurtenis in het verleden. Het ontstaat door hoe jij op de gebeurtenis hebt gereageerd.
Ik heb mensen horen zeggen dat de jeugd van tegenwoordig (jazeker!) niets meer kan hebben. Bij het minste of geringste zouden ze uit het veld geslagen zijn. Ze hebben geen ‘nee’ geleerd in hun opvoeding. De jeugd van tegenwoordig is op handen gedragen, op zuilen gezet, als prinsen en prinsessen behandeld. En dat wordt gezegd alsof dat de reden is dat ze ‘niks zouden kunnen hebben’.
Pijnlijk vind ik dat. Alsof het op een kind op een voetstuk plaatsen de reden is van de pijn die wordt gevoeld. Er zijn zoveel redenen te noemen waarom ‘de jeugd van tegenwoordig’ het zwaar heeft, burn-out raakt, depressief is. Er zal heus een enkel kind tussen zitten dat op een voetstuk is geplaatst en geen ‘nee’ tolereert, maar doen we ouders dan niet veel te kort?
Iedere ouder voedt op naar zijn of haar eigen capaciteiten, naar wat je als ouder kunt geven. Je doet je best.
Dat dit niet altijd genoeg is voor een kind, lijkt me duidelijk. Bijna iedereen kan wel wat opnoemen wat je liever anders had gezien in je opvoeding. Dat kunnen simpele dingen zijn of ingewikkelde dingen. En vaak zijn dit de dingen die we zelf anders willen doen bij de opvoeding van onze eigen kinderen. En geloof me; je eigen kinderen hebben ook dingen die ze later anders gaan doen, omdat dit nou eenmaal de cycle is wat hoort bij ouderschap.
Maar goed; terug naar de term Trauma.
Trauma is eigenlijk een woord dat nog niet zo heel lang bestaat in de context die we nu kennen. Trauma is PTSS. Of eigenlijk; Trauma was PTSS. Er gebeurt veel in dit onderzoeksgebied. Trauma is complex. Het is niet alleen een spectrum, maar is ook erg afhankelijk van de omgeving.
Trauma ontstaat in de eerste plaats door een gebeurtenis.
Niet de gebeurtenis zelf, maar hoe jij met die gebeurtenis om hebt kunnen gaan en wie er voor jou was, bepaalt of de gebeurtenis als traumatisch ervaren wordt. Was er iemand waar je terecht kon, die jou hielp vlak na de gebeurtenis? Die je hand vast hield? Die een arm om je schouder sloeg? Die naar je luisterde? Die je reguleerde?
De gebeurtenis zelf is dus niet van belang, maar wat er daarna gebeurde wel. Wat de een dus als traumatisch ervaart, hoeft voor de ander geen probleem te zijn.
Maar dat is niet het enige. We hebben ook nog zoiets als erfelijkheid. Ja ook voor trauma!
De genen van je ouders en voorouders hebben zich misschien wel aangepast tijdens de oorlog en deze genen zitten in jouw lijf. Jouw genen zijn aangepast voor stressvolle gebeurtenissen in een oorlogssituatie. En daar leven wij niet in (helaas geldt dit momenteel voor een hele hoop mensen wel). Niet behulpzaam zouden we die aanpassingen dus wel kunnen noemen.
Om nog maar te zwijgen over aangeleerd gedrag. Als kind leer je gedrag door af te kijken van je ouders. Als je ouders kinderen zijn van mensen die de oorlog hebben overleefd, dan kan het goed zijn dat ze hebben geleerd; niet zeuren, doorgaan! Daar zit natuurlijk wat in, maar dat potje raakt ook vol en dat potje wordt weer doorgegeven aan jou. Jij mag dit potje gaan legen.
Succes daarmee!
Veel van onze (voor)ouders hebben nooit geleerd om met emoties om te gaan. Om ze te uitten, te bespreken, te voelen, te identificeren. Hierdoor heb je zelf dus ook geen idee! Bewust of onbewust. Hierdoor ontstaat sneller een gebeurtenis dat als traumatisch wordt ervaren. Als je je emoties niet kwijt kunt, dan stop je ze weg. En waar stop je ze dan; in je lichaam. Dat is namelijk je huis. Dat bewoon je. En dat vind je lichaam niet zo leuk. Je lichaam zal signalen afgeven, je proberen duidelijk te maken; hey hallo; luister even naar me! Maar we zijn afgesneden van het gevoel; geen idee wat we ermee aan moeten. In een volgende blog zal ik ingaan op de gevolgen daarvan.
De term Trauma is dus ingewikkeld, breed, subjectief, afhankelijk van vele factoren. Niet een label bepaalt of jij een trauma hebt. Labels zijn sowieso discutabel, maar ook dat zal ik in een andere blog uitleggen 🙂
Is Trauma een hip woord? Een marketing term? Een business model? Misschien. Het kan ook zijn dat er gewoon meer aandacht voor is, meer onderzoek naar is, meer vraag naar is. Meer mensen zijn zich bewust aan het worden van de gebeurtenissen in hun verleden en welke impact dit heeft op hun huidige leven. Op hun gedrag of hun denken. Wat is daarvan een trauma? Is dat afhankelijk van hoeveel last jij er van hebt? En wanneer is het dan teveel last? Wanneer mag je het een trauma noemen? Of noem je het liever ‘oud zeer’?
Hoe dan ook; Het is fijn (?), goed (?), verstandig (?) om te werken aan de gebeurtenissen die pijnlijk waren, om te werken aan weerbaarheid, aan eigen liefde, aan je eigen leven leiden. Hoe je het ook noemt. We hebben allemaal wel een wond die geheel mag worden.
