PTSS
PTSS staat voor Post Traumatisch Stress Syndroom.
Dat wil zeggen dat je na een heftige, intense gebeurtenis klachten krijgt. Die klachten kunnen direct ontstaan, maar het kan ook gebeuren dat je pas jaren later klachten krijgt.
PTSS wordt vaak gekoppeld aan veteranen, maar het kan ook ontstaan na een zwaar ongeluk, seksuele mishandeling, diverse vormen van geweld, een natuurramp, oorlog en zo zijn er nog veel meer gebeurtenissen die zo intens zijn dat ze klachten veroorzaken.
De kans op klachten is kleiner als je opgegroeid bent in een veilig gehecht gezin of als je veel steun krijgt van anderen.
Acuut
Acuut bijv.naamw. Uitspraak: [aˈkyt]
1) waar meteen iets aan gedaan moet worden Voorbeeld: `een acuut probleem`Synoniem: dringend
2) als iets plotseling gebeurt Voorbeeld: `een acute verkoudheid`
Acuut wil zeggen een eenmalige gebeurtenis.
Heftig, intens, emotioneel, fight/flight/freeze reacties. Denk daarbij aan een auto ongeluk, een seksuele mishandeling, een schietpartij, een natuurramp, etc.
Chronisch
Chronisch bijv.naamw. Uitspraak: [ˈxronis, ˈkronis]
langdurig; voortdurend Voorbeelden: `een chronische ziekte`, `een chronisch gebrek aan water`, `Internetverslaving kan chronisch worden.`
Chronisch wil zeggen dat de gebeurtenis zich (vaak) herhaald.
Denk daarbij aan fysiek, seksueel, emotioneel of verbale misbruik, racisme, discriminatie, gewelddadige gemeenschap, huiselijk geweld, etc.
Klachten
Er is veel onderzoek gedaan naar PTSS en de link naar lichamelijke en mentale klachten. Zo worden er veel lichamelijke klachten als haart-en vaatziekten, kanker en auto-immuunziekten gerelateerd aan PTSS.
Ook valt de stress reactie vaak niet meer binnen een gezonde marge. Dat wil zeggen dat mensen die PTSS klachten hebben, vaak veel sneller in de vlucht of vecht reactie terecht komen dan mensen zonder PTSS klachten. Een kleine trigger kan al zorgen voor een grote reactie.
Het is ook bekend dat mensen die PTSS ontwikkelen vaak ook een andere ‘stoornis’ hebben, zoals een depressie.
Mentale klachten die je kunt ervaren zijn:
- Woede uitbarstingen
- Hevige emoties
- Nachtmerries
- Niemand vertrouwen
- Dissocieren
- Herbelevingen
- Negatief zelfbeeld
- Slapeloosheid
- Prikkelbaar
- etc.
Wat te doen bij PTSS?
Er zijn kleine dingen die je zelf al kunt doen om je beter te voelen, maar vaak is de hulp van een psycholoog of psychiater wenselijk. Therapieën die veelal goed helpen zijn EMDR, lichaamsgerichte therapieën, maar ook de alternatieve vormen kunnen goed helpen. Denk daarbij aan ’tapping’ ofwel EFT, psychedelica en hypnose. Maar denk ook aan dramatherapie, ademtherapie en yoga.
Kleine dingen die zouden kunnen helpen zijn buiten wandelen, gezond eten, zoek lotgenoten, doe dingen waar je blij van wordt, etc.
Het is echter zo dat het doen van juist deze dingen moeilijk zijn als je PTSS klachten ervaart. Je hebt misschien ook wel je coping mechanismen ingezet of ontwikkeld. In plaats van gezond eten kan ongezond eten veel aantrekkelijker zijn. Je gunt dan jezelf een taartje, omdat je je zo rot voelt. Bedenk dan dat dit ok is.
Zoek vooral ook hulp bij iemand die gespecialiseerd is in PTSS. Vaak kom je uit bij psychotherapie. Soms helpen medicijnen ook.
Complex PTSS
C-PTSS is een variant op PTSS; Post Traumatisch Stress Syndroom.
Het verschil is dat Complex PTSS begint in de jeugd, terwijl dat bij PTSS niet zo hoeft te zijn. Denk daarbij aan een soldaat die in de oorlog heeft gevochten.
C-PTSS is dus een verlengde of een verdieping op PTSS, waarbij langdurige blootstelling aan emotioneel uitdagende gebeurtenissen, zoals genegeerd worden of hard geslagen worden, die langdurig aanhouden en/of repetitief (het is niet eenmalig) zijn.
Het is daarbij niet mogelijk om uit deze situatie te ontsnappen.
Zoals dat bij kinderen eigenlijk altijd het geval is.